Ağız, Diş, Çene Hastalıkları ve Cerrahisi, diş hekimliğinin ağız, dişler ve çenelerle ilgili hastalıklarının, yaralanmalarının ve deformitelerinin tanı ve tedavisi ile uğraşan bir cerrahi dalıdır.
Çene Cerrahisi uygulamaları aşağıdaki gibidir.
1. Çene kemiğine yapışık dişler ve diş köklerinin çıkarılması
2. Gömülü 20 yaş dişi çekimleri
3. Diş köklerini ilgilendiren ya da yumuşak doku kaynaklı diş eti ve kemik apseleri, kist ve tümörlerin çıkartılması
4. Çene kırıklarının tespiti ve tedavileri
5. Çene kemiklerine yerleştirilen implantların uygulanması
6. Yüz felci, çene eklemi ve kas ağrıları, nevralji tedavilerinin uygulanması
7. Başarılı olunamayan kanal tedavilerinde dişin kurtarılmasını amaçlayan diş kök ucu (Rezeksiyon) ameliyatlarının uygulanması
8. İleri yaşlarda Ortodontik tedaviyi tamamlamak amaçlı gereken çene yüz estetiğinin planlanması ve operasyonlarının ortodonti ile birlikte uygulanması
Yirmi Yaş Dişleri-Gömülü Diş Ameliyatları:
Ağzımızda en son süren dişler üçüncü azı dişleridir. Genelde 17 ile 25 yaşları arasında sürmeye başlar. Eğer doğru pozisyonda sürerlerse ve çevre dokulara zarar vermiyorsa bu dişin yerinde kalmasında bir sakınca yoktur.
Gömülü 20 yaş dişlerinin problem olmasının nedeni genetik olarak bu dişe ihtiyaç kalmaması ve gittikçe çenelerimizin küçülmesidir. Çenelerimiz küçüldükçe 20 yaş dişleri kendine yer bulmak için zorlanmakta ve dolayısıyla diğer dişler gibi çıkamamaktadır. Kendine yer bulamayan 20 yaş dişleri öndeki dişi ittirerek baskı yapmakta ve bu da çapraşıklığa neden olmaktadır. Ayrıca çok geride olmaları ve etraflarındaki diş etinin normal anatomik yapıda olmaması nedeniyle kolayca iltihaplanabilmektedirler.
Tam gömülü 20 yaş dişleri, genellikle sorun yaratmazlar. Fakat röntgen ile takip edilmeleri gerekir. Tam gömülü olmalarına rağmen öndeki dişin köklerine baskı yapabilir, zarar verebilir ve çevrelerinde bir takım kistik oluşumlara neden olabilirler. Bu durumda mutlaka cerrahi olarak çıkarılmaları gerekir.
Kısmen çıkmış 20 yaş dişleri, en çok sorun çıkaranlardır. Tam çıkamadıkları için üzerlerindeki diş eti parçası (kapşon), zamanla arasına yemek artıklarının kaçması ve bakteri üremesi nedeniyle iltihaplanır. Dişin etrafındaki diş etinin iltihaplanması sonucunda; ağrı, şişlik, abse oluşur. Çürük için uygun ortam oluştururlar. Bu durumda mutlaka cerrahi olarak çıkarılmaları gerekir.
Tamamen çıkmış 20 yaş dişleri; genellikle sorun çıkarmazlar fakat çok geride oldukları için fırçalanmaları zordur. Bu nedenle ağız bakımı çok iyi olmayan hastalarda koruyucu bir önlem olarak çekilmeleri tavsiye edilir.
20 yaş dişi iltihabının tedavisi:
Öncelikle antibiyotik tedavisi ile akut durumdaki iltihabın kronikleştirilmesi gerekir. (Burada bulunan iltihap, antibiyotik kullanımı ile sadece kronikleşmektedir. Tamamen temizlenememektedir.
Bu nedenle antibiyotik kullanımı sonrasında şikayetlerin geçmesine aldanarak dişin çekilmesinden vazgeçilmemelidir.) 20 yaş dişleri ağız içerisine çıkamayıp gömülü veya yarı gömülü kalabilirler.
Gömülü 20 yaş dişleri çene içerisinde bulundukları yerlerde kist ve tümörlere neden olabilirler.
Yarı gömülü 20 yaş dişlerinin bir kısmı ağız içerisine sürmüş vaziyettedir. Yarı gömülü 20 yaş dişleri klinik olarak bölge diş etinin ve çevre dokuların (yutak ve bademcikler) enfeksyonuyla karakterize olan perikoronitis denilen rahatsızlığa sebep olurlar.
Hastalar genellikle kliniklere periodontitis nedeniyle başvurmaktadırlar.
Periodontitis sebep olan bakteriler (str. Viridans, staf. Aureus, beta hemolitik streptekoklar) aynızamanda kalp kapakçıklarına yerleşip kalp kapakçıklarının fonksyonlarını bozabilirler. Bu nedenle özellikle yarı gömülü 20 yaş dişlerinin çekim tedavisi veya koroneidektomisi (dişin kron kısmının alınması) çok önemlidir. Gömülü 20 yaş dişleri kesinlikle steril ameliyathane koşullarında çekilmelidir.
Diş Çekimi:
Tedavi edilemeyecek veya restorasyon yapılamayacak büyüklükte diş çürüklerinde, İleri Periodontal (diş eti) rahatsızlıklarında diş köklerinde tedavi edilemeyen enfeksiyon ve apselerde. Ortodontik tedavilerde diş dizinde yer kazanmak amacıyla onarılamayacak kadar kırılmış diş ve diş köklerinde. Diş dizisine ve çiğneme fonksiyonuna katılamayan aşırı önde veya arkada bulunan dişlerde, gömülü dişlerde çekim işlemi uygulanır.