Periodontoloji, dişleri çevreleyen yumuşak (periodontal ligament, diş eti) ve sert dokuların (kemik, sement) yapısını, bu dokularda meydana gelen hastalıkları ve bu hastalıkların tedavisini inceleyen diş hekimliği dalıdır.
Sağlıklı diş eti açık pembe renkli, portakal kabuğu görünümlüdür ve dişi sıkıca sarar. Ağızda çürük olmasa bile, diş eti sağlığının kötü durumda olması ilerleyen dönemlerde dişin kaybına neden olabilir.
Diş eti hastalıkları, dişlerinizi saran periodontal dokularda meydana gelen, kronik, bakteriyel enfeksiyonlardır. Çok ileri aşamalara gelmediği sürece ağrıya neden olmazlar. Diş eti hastalıkları ciddi enfeksiyonlar olup, çok uzun yıllar boyunca ağızda kayda değer bir belirti vermeksizin ilerleyebilir ve tedavi edilmedikleri takdirde, çürük olmayan sağlıklı dişlerin bile destek doku kaybı sebebiyle, sallanarak düşmesine neden olabilir. Diş eti hastalıkları bir veya birden fazla dişi birlikte veya ayrı ayrı etkileyebilir olabilir.
Diş eti iltihabının ilk aşamasına 'gingivitis' denir. Gingivitis düzenli ağız bakımı ve temel diş taşı temizliği ile geri döndürülebilir. Diş etinin basit iltihabı ilerlerse 'periodontitis' denilen ve çene kemiğinin kaybına neden olan diş eti hastalığına neden olabilir.
Diş eti Hastalıklarının Nedenleri:
Diş eti hastalıklarının oluşumunda ana etken bakteri plağıdır. Sağlıklı bir ağız için, bakteri plağının ağız bakım işlemleri ile ortamdan uzaklaştırılması gerekir. Eğer plak dişlerden uzaklaştırılmazsa, tükürükteki kalsiyum tuzları plak vasıtasıyla dişlere yapışarak diş taşı oluşumuna yol açar. Dişler üzerinde bakteri plağı yoksa kalsiyum tuzları dişe yapışamaz yani diş taşı oluşamaz.
Plağın içindeki bakterilerin yan ürünleri dişi kemiğe bağlayan periodontal ligamenti etkileyerek, bağların harabiyetine neden olur. Diş eti dişten uzaklaşır ve periodontal cep oluşur. Periodontal cep nedeniyle, bakteriler daha derin dokulara kolayca ilerler ve zamanla dişi çevreleyen kemikte de harabiyet başlar. Sigara, hormonal değişiklikler, kötü ağız hijyeni, ilaç kullanımı, diabet, ağız diş yapısına uygun olarak yapılmamış porselen kron ve köprüler, kötü beslenme başlıca nedenlerdir.
Diş eti Hastalığının Belirtileri:
1. Dişlerde kaşıntı ve rahatsızlık hissi
2. Diş eti cebinden iltihap gelmesi
3. Diş etlerinde çekilmeler, dişlerde sallanmalar
4. Diş ve diş eti kenarında siyah alanlar
5. Ağız kokusu ve ağızda kötü tat
6. Diş etlerinde yanma, kızarıklık, şişlik
7. Stres ve diş gıcırdatma
Diş eti hastalıklarının ilk ve en önemli belirtisi diş eti kanamasıdır. Sağlıklı diş eti kanamaz.
Diş eti Hastalığında Uygulanan Tedavi Yöntemleri:
Profesyonel Diş taşı Temizliği: Diş ve diş eti kenarında oluşan diş taçları ve zararlı dokular uzaklaştırılır. Ağızda sürekli diş taşı meydana geliyorsa düzenli olarak (6 ayda bir) diş taşı temizliği yapılması gerekir.
Küretaj(Kök Yüzeyi Düzleştirme): Diş taşları ve zararlı dokular diş eti cebini ve kök yüzeyini kaplamışsa uygulanır. Diş kök yüzeyindeki diş taşları ve zararlı dokular küret veya lazerle uzaklaştırılır ve diş etinin kök yüzeyini sıkıca sarması sağlanır.
Flap Operasyonu: Kök yüzeyindeki taşlar ve zararlı dokular küretajla yeterince uzaklaştırılamayacaksa o bölge cerrahi olarak açılır. Zararlı dokular ve gerekiyorsa diş etinin bir kısmı çıkartılır. Açılan bölgede kemik kaybı çok fazla ise işlem sırasında yapay kemik grefti veya hastadan alınan kemik dokuları konulabilir.
Diş eti Hastalıklarının Erken Safhadaki Tedavisi Önemi
Diş eti hastalıklarının erken safhalardaki tedavisinin genellikle diş taşı temizliği ve kök yüzeyi düzleştirmesidir. Bu aşamalarda dişlerin etrafındaki ceplerden bakteri birikintileri ve diş taşları uzaklaştırılır ve kök yüzeyleri düzleştirilir.
Bu işlemlerle iltihaba neden olan bakteriler ve toksin maddeler ağızdan uzaklaştırılır. Diş eti hastalıklarının erken safhalarında uygulanan bu işlemler genellikle yüz güldürücü sonuçlar için yeterli olmaktadır.
Daha ilerlemiş vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi müdahalenin amacı; derin ceplerdeki diş taşlarını ve hastalıklı dokuları ortamda uzaklaştırarak iyileşmenin olabilmesi için kök yüzeylerini düzleştirmek ve diş etlerine kolay temizlenebilmesi için şekil vermektir. Tedavilerden sonra periodontal hastalar periyodik olarak görülmelidir.
Periodontal tedavi ile elde edilen olumlu sonuçları korumanın tek yolu dişlerin fırçalanması, diş ipi ve bakteri birikintilerini ortamdan uzaklaştıran kimyasal ajanların düzenli olarak kullanılmasıdır ve en önemlisi diş hekiminin önerdiği aralıklarla kontrolünüzü yaptırmaktır.
Diş eti Hastalıklarından Korunmak Mümkün müdür ?
Diş eti hastalıklarının önlenmesinde en önemli görev, kişinin kendisine düşmektedir. Hastalığın ana etkeni bakteri plağı olduğuna göre, bakteri plağının oluşumunu engellemek esastır. Bakteri plağı oluşumunu engellemek için, dişlerin düzenli olarak fırçalanması ve diş ipi kullanılması gerekir.
Diş eti hastalıklarının önlenmesinde düzenli ağız bakımının yanı sıra, düzenli diş hekimi kontrolü de önem taşır.
Fırçalama ile plak oluşumunu tamamen önlemek mümkün olmayabilir. Bu durumda oluşan plak ve diş taşları, diş hekimi tarafından temizlenir. Diş hekimi kontrolleri sayesinde, oluşabilecek sorunlar erken safhada teşhis edilmiş olur.